Serialowe typy głównego bohatera

Do tej pory nikt chyba nie podjął się zadania, aby zliczyć wszystkie seriale, które powstały na całym świecie. Odnosząc się m.in. do IMDB można przyjąć, że ta liczba nie jest mniejsza niż kilkaset tysięcy. 

Oczywiście, istotne jest również to, co uznamy za "serial", w tym np. czy jako rasowy serial możemy uznać kreskówkę dla dzieci, czy też miniserial, składający się z 3 odcinków. 

Telewizje, plaformy streamingowe, czy nawet niszowi twórcy niezależni stworzyli tego na przestrzeni kilkudziesięciu lat naprawdę dużo. I w sumie w tym momencie nie ma znaczenia, czy jest tego łącznie kilkaset tysięcy, czy wiele milionów. Pomimo, że owe seriale mogą należeć do różnych gatunków: komedia, sensacja, romans, dramat, obyczajowy itp, to jednak ze względu na typ głównego bohatera można je podczepić pod kilka typowych schematów.

Dominujący główny bohater

W tym typie serialu najbardziej istotną postacią jest pojedyncza osoba, która występuje we wszystkich odcinkach, niekiedy sam tytuł serialu to imię/nazwisko/przezwisko tego bohatera. Z reguły w każdym odcinku pojawiają się inne postacie, a jedynym wspólnym elementem jest główny bohater. 

Oczywiście, mogą się w tym serialu pojawiać bohaterowie, którzy pojawiają się w wielu odcinkach, jednak są to postacie trzecioplanowe, a nie stali bohaterowie.

Typowym przykładem, może być tutaj kultowy serial amerykański lat osiemdziesiątych: "MacGyver". Wszystkie, z ponad 130 odcinków skupia się wokół przygód tej jednej, tytułowej postaci. Oczywiście, jest też grono kilku regularnych bohaterów, takich jak: Pete Thornton, Jack Dalton, dziadek Harry Jackson czy Penny Parker, którzy od czasu do czasu pojawiają się w niektórych odcinkach serialu, jednak ich udział stanowi tło i zdecydowana większość odcinków nie gości ich w swojej obsadzie.

Innym przykładem serialu, który wpisuje się w ten typ głównego bohatera, jest serial "Poirot" stworzony na podstawie serii książek Agathy Christie, z kreacją Davida Sucheta w roli tytułowego bohatera. W zasadzie każdy odcinek serialu skupia się na osobnej intrydze i dominującą postacią jest sam Poirot. Są też pewne postacie, które od czasu do czasu, pojawiają się w serialu, tacy jak: inspektor Hastings czy inspektor Japp, jednak stanowią oni tło dla serialu.

Aby jednak nie zarzucono mi słynnego: "cudze chwalicie, swego nie znacie", przechodzę szybko na nasze, polskie "podwórko" - pięknym, wzorcowym wręcz przykładem jest tutaj "Stawka większa niż życie", gdzie cała fabuła serialu skupia się wokół postaci Hansa Klossa/Stanisława Kolickiego. Mamy tu także postacie, które od czasu do czasu pojawiają się w części odcinków: Herman Bruner, Hans Stedke, czy antykwariusz grany przez Bronisława Pawlika.

Duet głównych bohaterów

Kto nie pamięta kultowego serialu "Miami Vice" znanego u nas jako "Policjanci z Miami"? Tak, znowu nawiązałem do klasyki lat osiemdziesiątych MADE IN USA. Tutaj mamy duet bohaterów, detektywów Crocketta i Tubbsa, którzy stanowią trzon serialu. Oczywiście, mamy do czynienia z grupą regularnie pojawiających się bohaterów drugo- i trzecioplanowych, m.in. porucznik Castillo czy detektyw Gina Calabrese, czy też inne postacie epizodyczne, które pojawiły się więcej niż raz w ponad stuodcinkowym cyklu.

Pomysł duetu głównych bohaterów została w serialach wykorzystany wielokrotnie, w tym także często w tych o tematyce sensacyjno-kryminalnej, w tym m.in. w serialach: "Starsky i Hutch", czy brytyjski serial, który był w Polsce hitem: "Dempsey i Makepeace na tropie".

A pamiętacie kultowy serial "Z Archiwum X"? Tutaj także mamy do czynienia z tym typem bohatera.

Zespół głównych bohaterów czyli bohater zespołowy

Ten typ bohatera głównego, to już więcej niż duet, ale jeszcze nie można go nazwać bohaterem zbiorowym. Z reguły schemat dla tego typu bohatera, to kilka osób, który tworzą mniej lub bardziej formalny zespół, gdzie każdy element zespołu jest ważny i bez niego serial traciłby charakterystyczny klimat.

Oczywiście, można się sprzeczać, że każdy zespół ma formalnego lub mniej formalnego lidera i to on jest główym bohaterem, jednak sam lider nie stworzyłby klimatu, który tworzy cały zespół/drużyna z jego otoczenia.

Tym razem zacznę od polskiego podwórka - chyba nikt nie wątpi, że serial "Czterej pancerni i pies" jest zorientowany właśnie na ten typ bohatera. Mamy, teoretycznie najbardziej wyrazisty wątek Janka Kosa, który jednak dołącza do zespołu, w którym początkowo nawet nie jest liderem, dopiero po śmierci Olgierda Jarosza zostaje dowódcą oddziału i można by rzec zostaje liderem zespołu.

Przeskoczmy teraz za ocean, 20 lat później. Znowu mamy serial związany nieco z wojskiem (chociaż, w dużo mniejszym stopniu i w realiach "pokoju"), czyli kultową "Drużyną A". I tutaj także mamy ekipę, w postaci czterech bohaterów pod wodzą lidera: Johna "Hannibala" Smitha. Mamy pojedyncze odcinki, w których nie pojawia się cała czwórka, jednak każdy z nich ma swoją rolą w tym zespole i jest jednakowo ważny.

"Drużyna A" to bardzo kultowy serial, doczekał się ekranizacji kinowej, a wzroce z tego serialu mogły być inspiracją do wielu innych seriali, w tym kultowej kreskówki: "Pingwiny w Madagaskaru" czy gwiezdnowojennego serialu "Parszywa zgraja" (Star Wars: The Bad Batch).

Główny bohater z drugoplanowym zespołem

W zasadzie ten typ głównego bohatera bardzo przypomina poprzedni typ, jednak tutaj lider wyraźnie wyodrębnia się z zespołu, zespół stanowi tło, charakterystyczne, ale jednak tylko tło.

I znowu zacznę od rodzimej klasyki: "07 zgłoś się". Bez wątpienia głównym bohaterem jest porucznik Sławomir Borewicz. Oczywiście, są także postacie z jego zespołu, które praktycznie cały czas występują obok niego: porucznik Zubek, major Wołczyk czy porucznik Jaszczuk, jednak ich rola stanowi tło dla głównej postaci. Owszem, poznajemy cechy charakterystyczne, szczególnie porucznika Zubka i porucznika Jaszczuka, którzy nie grzeszą inteligencją w stosunku do głównego bohatera, ale bez wątpienia można ich zastąpić dowolnymi postaciami i serial nie straciłby klimatu.

A jak to wygląda za "wielką wodą"? 

Zdecydowanie podobnie. Choćby analizując legendarny serial: "Airwolf" można dostrzec analogię. Mamy postać głównego pilota: Stringfellow Hawke oraz postacie z jego otoczenia.

Podobnie to wygląda w serialu "Magnum" - mamy tytułowego, głównego bohatera, detektywa Thomasa Magnuma, który ma stałych współpracowników, którzy pojawiają się każdym odcinku, ale to Magnum jest trzonem serialu.

Nieokreślony główny bohater

Ten typ głównego bohatera (a raczej jego brak) cechuje przede wszystkim "opery mydlane". Z reguły istnieje wspólny wątek spajający fabułę, ale na przestrzeni wielu odcinków główne wątki skupiają się wokół różnych postaci.

Często zdarza się to w serialach o bardzo dużej liczbie odcinków. Prostym przykładem niech będą tutaj choćby polskie telenowele, takie jak "Klan" czy "M jak miłość", czy choćby polski debiutant w tym gatunku: "W labiryncie".

Mamy tutaj główny wątek początkowy, skupiony wokół pojedynczej postaci lub rodziny, następnie poznajemy ich dalszą rodzinę, przyjaciół, kolegów i koleżanki z pracy, sąsiadów itp. I zdarza się, że przez wiele odcinków dominującymi wątkami, są te związane właśnie z tymi postaciami, które z punktu widzenia fundamentów serialu nie miały dużego znaczenia, a bohaterowie, którzy na początku byli znaczący niekiedy w ogóle przestają się pojawiać na ekranach. 

Przypuszczam, że drogi czytelniku pomyślałaś/pomyślałeś, że przytoczę teraz jakiś sztandarowy przykład z USA, taki jak "Dallas" czy "Dynastia". Owszem, to dobre przykłady, ale ja wolałem się tym razem skupić na czymś "bliższemu mojemu sercu" - mam tu na myśli animowany serial z uniwersum Gwiezdnych Wojen - Wojny Klonów (Star Wars: The Clone Wars).

Serial "Clone Wars" w swoich fundamentach posiada wątki bohaterów, znanych głównie z filmów pełnometrażowych "Mroczne Widmo" i "Atak klonów", takich jak Anakin Skywalker czy Obi Wan Kenobi, jednak skupia się też na życiu szerszej społeczności ze świata Star Wars, obejmując mieszkańców różnych planet, różnych ras czy np. samych żołnierzy (tytułowe klony), a nawet droidów (jak w świecie Gwiezdnych Wojen nazywa się roboty).

Oczywiście, mniej czy bardziej znaczące postacie z tego świata, w tym główni bohaterowie filmów pełnometrażowych pojawiają się dość często w serialu, ale najważniejsze jest tutaj miejsce i czas: galaktyka i okres tzw. wojen klonów czyli między filmem "Atak klonów" a "Zemstą Sithów", czyli około trzech lat.

Podsumowanie

Pragnę zaznaczyć, że moje rozważania na temat bohaterów seriali opierają się na mojej osobistej klasyfikacji, bez posiłkowania się profesjonalną wykładnią w tym temacie. Tworząc ten artykuł/wpis opierałem się na własnych rozważaniach - być może pokrywają się one z "panującymi standardami", być może są z nimi sprzeczne z nimi - nie sugerowałem się tym. Nie chciałem robić "kalki", tego co być może istnieje już w internecie, chciałem po prostu przekazać, jak ja to odbieram.

Również dobór przykładów był mocno subiektywny, aczkolwiek starałem się opierać na przykładach najbardziej rozpoznawalnych i takich, które w najbardziej schematyczny sposób można podpiąć pod niniejszą klasyfikację.

Oczywiście, jestem świadomy, że moga istnieć produkcje, które ciężko jest precyzyjnie i jednoznacznie poddać tej klasyfikacji, aczkolwiek na chwilę obecną każdy ze znanych mi seriali wydaje mi się łatwy do sklasyfikowania pod ten model. 

Jeżeli jednak uważacie, że gdzieś brakuje tutaj spójności, jakiegoś wzorcowego przykładu lub mój podział powinien wyglądać nieco inaczej, to zapraszam do przekazania tego za pośrednictwem komentarzy. Oczywiście, chętnie zapoznam się z opinią i ewnetualną konstruktywną krytyką osób posiadających nieco inne zdanie.